-
1 ერთი
один, одна, одноერთი ხნისა ровесник, ровесницаერთსა და იგივე нар. одновременноერთ წამს нар. в одну секунду -
2 правила пользования словарём
1. სიტყვები განლაგებულია ქართული ანბანის რიგით2. შესატყვის რუსულ სიტყვაბზე აღნიშნულია მახვილის ადგილი3. ომონიმები წარმოდგენილია ცალკე სიტყვებად და აღნიშნულია ციფრებით; მაგ. მოხდა 1 (снять) და მოხდა 2 (случилось).4. ლექსიკონში ცალკე სიტყვებად გამოტანილია ზმნის პირიანი ფორმებიც, რომელთაც საწყისი არა აქვთ, ან რომელთა ფუძე და პირიანი ფორმა ძალიან დაშორებულია; მაგ.: აქვს, გადი, დის და მისთ.5. ლექსიკონში შესულია ტიპიური და გავრცელებული აბრევიატურები და რთული შემოკლებული სახელები, რომელთა მნიშვნელობა გახსნილია ფრჩხილებში ორივე ენაზე.6. ლექსიკონში შეძლებისამებრ მოცემულია ქართული სიტყვის სტილისტიკური დახასიათება. მაგ., разг.; техн.; спец.; мед. და მისთ.7. ლექსიკონში ახსნილია ზმნისწინები და თანდებულები მათი ფუნქციების აღნუსხვით (აღ-, გა-,..), აგრეთვე ზოგიერთი სიტყვასაცვლელი და სიტყვასაწარმოებელი აფიქსი (გ-, ვ-, სა; და-, ჩა-...).8. გრამატიკული დახასიათების დროს: ა) სქესი ნაჩვენებია იმ შემთხვევაში, როდესაც წესის გადახრასთან გვაქვს საქმე; მაგ. რიგი სიტყვების მიმართ, რომელთაც მამრობითსა და მდედრობით სქესში ერთი და იგივე ფორმალური მაჩვენებელი აქვს ("ь"), სქესი ნაჩვენებია (конь, м., печь, ж...); სქესი ნაჩვენებია აგრეთვე იმ შემთხვევაშიც, როდესაც სიტყვა ორივე სქესში იხმარება: მაგ. сирота, м. და ж., დანარჩენ შემთხვევებში, როდესაც რუსულში სიტყვები გარკვეულ წესს ექვემდებარება (თანხმოვანზე დაბოლოებული სახელები მამრობითი სქესისაა, -а, -я-ზე დასრულებული მდედრობითი სქესისაა -о, -е-ზე - საშუალო სქესისაა, -ть, -ться დაბოლოებანი ინფინიტივია და სხვა), გრამატიკული დახასიათება მოცემული არ არის. ბ) ზედსართავი სახელები და მიმღეობათა ფორმები რუსული ექვივალენტებისა მოცემულია სამივე სქესში (ცივი холо́дный, -ая, -ое); გ) რუსული ზმნის ინფინიტივის შესაბამისად მოყვანილია ქართულის სახელზმნა (მასდარი). ამავე დროს იგივე ფორმა მოყვანილია და თარგმნილია როგორც არსებითი სახელი: კითხვა (чита́ть; с. чте́ние; ლაპარაკი говори́ть; с. разгово́р; დ) პრევერბიანი საწყისი თარგმნილია სრული ასპექტით; მაგ., აკენკვა склева́ть, ამწვანება зазелене́ть...9. ქართულ სიტყვათა მნიშვნელობის თარგმნის დროს ვცდილობდით შეძლებისდაგვარად შეგვერჩია რუსულ ენაზე არსებული მათი ექვივალენტები, შესატყვისები, ხოლო შემდეგ ადგილი დაგვეთმო სინონიმებისათვის გამოყოფილია მძიმით). შემდეგ მიახლოებული მნიშვნელობის სიტყვებისათვის (გამოყოფილია წერტილ-მძიმით) და ბოლოს დაშორებულ მნიშვნელობათა სიტყვებისათვის გამოყოფილია არაბული ციფრებით). -
3 ანაფორა
სამღუდელოთა ზეიდამ საცმელი სახლებგანიერი პალეკარტი, ряса, ἐπανωφόρι, ἐπανωφόρημα, ხოლო Ἀναφορά ჰნიშნავს მოხსენებასა, თხოვასა, доношение, прошение— ანუ არს რიტორული ნაკვეთი, რომელთა განმეორება, ოდეს ერთი და იგივე ლექსი დაიდების თავად რაოდენთამე შინა წევრთა პერიოდისათა, მაგალითად, სიყვარული სულგრძელ არს, სიყვარულსა არა შურნ, სიყვარული არა განლაღნის და სხ. (1 კორ. 13, 14; მუნვე მუხლ. 8). გინათუ რაოდენჯერ განმეორების და ესე ვითარნი, анафора, повторение.Грузинский толковый словарь с русскими комментариями > ანაფორა
-
4 გwამი
ტანი, სხეული კაცისა ცოცხლისა ანუ მკუდარისა (მატ. 5,29 და შემდგომი, კwალად 6,22 და 14,12, კwალად 1 კორ. 12,15), тело. // ჶილოსოჶიურად გუამი და პირი ერთი და იგივე არს. არისტოტელე განსაზღwრებს ესრეთ: გwამი არს არსება განუკვეთელი, ბუნება სიტყwიერი და ქვემდებარება უზიარებელი (კატიღ. ანტ., § 79, 94 და 95 და შემდგომი), лицо, персона, ипостась.Грузинский толковый словарь с русскими комментариями > გwამი
-
5 ურაკი
და ზღუდე ერთი და იგივე (იერემ. 49, 27), стена.Грузинский толковый словарь с русскими комментариями > ურაკი
-
6 გუამი
ტანი, სხეული კაცისა ცოცხლისა ანუ მკუდარისა (მატ. 5, 29 და შემდგომი, კუალად 6, 22 და 14, 12, კუალად 1 კორ. 12, 15), тело.— ჶილოსოჶიურად გუამი და პირი ერთი და იგივე არს. არისტოტელე განსაზღურებს ესრეთ: გუამი არს არსება განუკვეთელი, ბუნება სიტყუიერი და ქვემდებარება უზიარებელი (კატიღ. ანტ., § 79, 94 და 95 და შემდგომი), лицо, персона, ипостась.Грузинский толковый словарь с русскими комментариями > გუამი
-
7 ბალღამი
Ср. ანუ ფელგამიφλέγμα, ოთხნი ბალღამნი მოიხსენებიან ი. დამასკელის წიგნსა შინა და არიან აგებულებასა შინა კაცისასა და სხუათა ცხოველთასა იგივე, რაჲცა ხილულსა სოფელსა შინა ოთხნი ნივთნი: მიწა, წყალი, ჰაერი და ცეცხლი, რომელთაგან შენივთებულ არს გუამიცა კაცისა და არა იქმნების ესრეთ თანასწორ შეზავება მათი, რათა ერთი რომელიმე არა სჭარბობდეს მეორეთა და ესრეთ, ვისცა სჭარბობს მიწა, მას ეწოდება მიწის კერძი, ანუ მელანხოლიკოსი (μελάνος - შავი და χόλη - ნაღველი) თჳსება მისი არს მძიმე, დაფიქრებული, ანუ სევდიანი, ვისცა სჭარბობს წყალი, მას ეწოდება ფლეგმატიკოსი (φλεγματικός) და აქუს თჳსება გულგრილისა, ვისცა სჭარბობს ჰაერი, მას ეწოდება ხოლერიკოსი (χολεριικός), აქუს თჳსება ქარიანი და მხიარული, ვისცა სჭარბობს სისხლი, მას ეწოდება ცეცხლის კერძი ან სანგჳნიკოსი (Sanguinicus, ხოლო Sanguis სისხლი), თჳსება მისი არს მრისხანება ანუ გულფიცხელობა. ხარისხნი სიჭარბისა მათისანი არიან სხვადასხუა, რომელ ვიეთთა შორის იქმნებიან ფრიად გარდამეტებით და სხუათა შორის მცირედ და ძვილ შესამეცნებელ. ოთხნი ესე არიან სახენი საზოგადოდ, ეწოდება მათ ლათინურად ტემპერამენტი, темперамент, Temperamentum და ბალღამი (φλέγμα, არაბულად ნაზლა), ხმარებულ არს ნათესავის წილ. ოთხნი ბალღამნის მაგიერ ჯერ არს თქმად ოთხნი ტემპერამენტნი: მელანხოლია, ჶლეგმატიკა, ხოლერიკა და სანგვინიკა. ხოლო შინაგანისა აგებულებისა დაწყობილება არს ესრეთ; მიწის საცავი არს ელენთა, წყლისა - ნაღველი, ჰაერისა - ფილტჳ და სისხლისა - გული და ღვიძლი. ესენი საბას აღუწერია ლექსსა თანა რევმა, ρεΰμα, ток, поток, fluxus.Грузинский толковый словарь с русскими комментариями > ბალღამი
См. также в других словарях:
ნეორეალიზმი — 60 70 წლებში წამოჭრილმა მეორე დებატებმა საერთაშორისო ურთიერთობებში პოზიტივისტებსა და ბიჰეივიორისტებს შორის გარდამტეხი გავლენა იქონია რეალიზმზე, როგორც საერთაშორისო ურთიერთობების თეორიაზე. ამ პერიოდში სათავე დაედო ნეორეალიზმს, რომლის მიდგომა… … Georgian encyclopedia
კანონი აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის სახალხო დამცველის (ომბუდსმენის) შესახებ — აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის უზენაესმა საბჭომ 1998 წლის 20 მარტს მიიღო ავტონომიური რესპუბლიკის ორგანული კანონი ,,აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის სახალხო დამცველის (ომბუდსმენის) შესახებ”, რომელიც ძირითადად იზიარებს საქართველოს ანალოგიური ორგანული … Georgian encyclopedia
იდენტურობა — ლათ. „იგივე და იგივე“, ერთი და იგივე ადამიანის ფსიქოლოგიური წარმოდგენა საკუთარ „მე“ ზე, როგორც სუბიექტურად აღქმულ რეალობასა და ინდივიდუალობაზე, რომლის მეშვეობით პიროვნება საკუთარ თავს აიგივებს (ნაწილობრივ გაცნობიერებულად და ზოგ შემთხვევებში… … Georgian encyclopedia
ტრიმურტი — სანსკრიტზე ნიშნავს სამსახოვნებას, სამგვამოვნებას, ტრიადას (ტრი სამი, მურტი სახე, ხატი, სხეული). ამ ტერმინით აღინიშნება სამი ღმერთის ბრაჰმას, ვიშნუს (იგივე რუდრას) და შივას ერთიანობა, ერთება. ე.ი. ტრიმურტი არის ერთი და იგივე ღვთაების სამი… … Georgian encyclopedia
ნიშანი — • რიცხვობრივი ან ხარისხობრივი საზომი ერთეული, რომელიც გამოიყენება ინდივიდუალური კურსის/მოდულის შეფასებისათვის. Source: კრედიტების ტრანსფერისა და დაგროვების ევროპული სისტემა (ECTS) და დიპლომის დანართი : სახელმძღვ. / [მთარგმნ.: ზაქარია მაჩაბელი ;… … Georgian encyclopedia
ომბუდსმენი — • სიტყვა „ომბუდსმენი” მოდის სკანდინავიური სიტყვიდან „ომბუდ” რაც ნიშნავს ელჩს, დელეგატს ან წარგზავნილს. ის აღნიშნავს პიროვნებას, რომელიც განიხილავს გარკვეული ჯგუფისაგან მიღებულ საჩივრებს, ლაპარაკობს ამ ჯგუფის სახელით და ცდილობს გააუმჯობესოს… … Georgian encyclopedia
ინსტიტუციური კომპლექსი — სოციალური შემთხვევა, რომლის რამდენიმე ინსტიტუტი შეჭიდულია ან კანონის, ან ტრადიციის (დაუწერლად), ან ორივეს ძალით. ანუ, როდესაც კონკრეტულ საზოგადოებაში/სახელმწიფოში ერთ ერთი ინსტიტუტის თანაობა (და სეინ) თავისთავად ნიშნავს მეორის თანაობასაც.… … Georgian encyclopedia
მედიის ტიპები — (მასობრივი) მედიუმი არის სპეციალური ტექნიკური საშუალებებით აღჭურვილი სამრეწველო სუბიექტი, რომელიც ერთი და იმავე გზავნილს ერთდროულად სხვადასხვა ინდივიდთა ფართო ჯგუფს გადასცემს. ამ დეფინიციაში არ შედის ტელეფონი, საზოგადოებრივი აზრის კვლევა და… … Georgian encyclopedia
გათანაბრებითი სამართლიანობა — არისტოტელეს აზრით, ემყარება ,,არითმეტიკული თანასწორობის” პრინციპს. მისი მოქმედების სფერო სამოქალაქო სამარლებრივი ურთიერთობებია (სავაჭრო გარიგებები, ზიანის ანაზღაურება ა.შ.). ამგვარი სამართლიანობა არ ასხვავებს ადამიანებს ერთმანეთისაგან. თითოეულის… … Georgian encyclopedia
სამეურნეო საქმიანობის ტიპი — თუ ენობრივი ერთობა ინარჩუნებს თავის ტრადიციულ სამეურნეო საქმიანობას, უფრო მეტია ალბათობა, რომ ამ საქმიანობას მონოლინგვური ჯგუფები განახორციელებენ, რაც ხელს უწყობს ენის შენარჩუნებას. გარდა ამისა, ერთი და იგივე საქმიანობით დაკავებული ადამიანები… … Georgian encyclopedia
კულტურის სოციოლოგია — თანამედროვე კულტურის სოციოლოგია ხშირად ეყრდნობა ანთროპოლოგიას, ისტორიას, ფემინისტურ, მედია, კულტურულოგიურ კვლევებს, ლიტერატურ კრიტიკას, პოლიტიკურ მეცნიერებას და სოციალურ ფსიქოლოგიას. კულტურის სოციოლოგიაში მუშაობა გულისხმობს ინტერდისციპლინარული… … Georgian encyclopedia
